top of page

Tarama Mammografisi: Yararı nedir? Zararı nedir? Ne zaman başlamalı, Ne zaman sonlandırmalı?

Meme kanseri, kadınlarda en sık görülen kanser türüdür. Kanserden ölüm nedenleri arasında akciğer ve bronş kanserlerinden sonra ikinci neden olarak görülmektedir. Mammografi, X-ışını kullanılarak memenin bir resminin çekildiği, kısa süren ve zahmetsiz bir görüntüleme yöntemidir. Ne mutlu ki mamografi, gibi kolay bir tarama yöntemi ve organın göreceli olarak kolay ulaşılabilir olması sayesinde çok erken dönemde tanınabilme ve tedavi olabilme avantajına sahiptir. Genel bir kural olarak, bir kanser ne kadar erken tanınırsa o kadar rahat ve kolay tedavi edilir. Aynı derecede, kanserden kurtulma olasılığı yüksek olur ve beklenen yaşam süresi uzar.


Bu şekilde, kanserden ölüm sıklığı giderek azalan meme kanseri seyrinde en önemli nokta, olabildiğince erken olarak saptanmasıdır. Meme kanserini erken saptamada Mammografi değerli bir tarama yöntemidir. Mamografi taramada kullanıldığı gibi meme kanseri için iyi tanımlanmış özellikleriyle tanı yöntemi olarak kullanılmaktadır. Mammografi, meme kanseri için, şu ana dek bilinen ve uygulanan tek tarama yöntemidir. Meme ultrasonografisi ve Meme MR (manyetik rezonans)' ı gibi diğer görüntüleme yöntemleri ise meme hastalıklarının ve kanserinin tanısında kullanılan yöntemlerdir. Yani tarama amaçlı olarak kanser taramasında kullanılamazlar. Ancak tarama mamografisinde belirlenmiş bir lezyonun ya da kuşkulu alanın veyahut da yoğun meme dokusu nedeniyle iyi görüntülenemeyen bölgelerinin araştırılması amacıyla kullanılabilir.


Ancak taramalara hangi yaşta başlanacağı konusunda belirgin bir uzlaşı yoktur. Yapılan toplum kökenli araştırmalarda, yaş grupları 5' er yıllık aralıklarla kategorize edildiğinde, meme kanserinin 40 yaşından itibaren görülme sıklığının arttığı ortaya konmuştur. Dolayısıyla çoğu çalışmada, 40 yaş üzeri kadınlar orta riskli grupta değerlendirilmektedir.


Ancak yapılan çalışmalarda tarama mamografisinin sadece 50-69 yaş arası kadınlarda üstünlüğünü ortaya çıkarmaktadır. Kanserden ölüm oranlarına bakıldığında, 10 yıl süreyle mamografik taramada, 40-49 yaş arasının taranmasında sadece 100.000' de 3' lük bir fayda sağlanırken, 50-59 yaş arasında bu oran, 8/100.000 , 60-69 yaş arasında 21/100.000 ve 70-74 yaş arasında 13/100.000 olarak belirlenmiştir.


Bu durumu göz önüne alırsak, mamografik tarama erken yaşlarda meme kanserinin saptanmasını kolaylaştırsa da ölüm oranı üzerinde değişikliğe neden olmamıştır. Taramanın erken yaşta başlaması, beşte bir olguda gereksiz biyopsi yapılmasına ve aşırı tedaviye neden olur, kadınlarda kaygı ve endişeye yol açar. Yanlış pozitif sonuçlar (kadında meme kanseri olmadığı halde testler anormal sonuç verebilir) boş yere hissedilen ağrı, endişe ve stres kaynağı haline gelir.


Kısaca özetleyecek olursak, klavuzlarda 40 - 49 yaş arası kadınlarda, diğer risk faktörleri (ailede meme kanseri varlığı, genetik yatkınlık ya da meme -rahim- yumurtalık kanseri varlığı) de göz önüne alınarak tarama mamografisi yapıp yapmamaya karar verilmeli gibi görülmektedir. NCCN, tarama başlangıç yaşını 40, American Cancer Society (Amerikan Kanser Derneği) ise 45 olarak belirlemiş, bunlar dışındaki kanser araştırma ile ilgili kurum ve derneklerin çoğu 50. yaş ya da menapozdan sonra (hangisi önceyse) taramaya başlanmasının önermektedirler.


Başlangıç yaşında çoğu merkez belirli bir standart belirlemiş olsa da taramanın sonlanması konusunda daha fazla bir karışıklık vardır. Bazı merkezler (ACS: American Cancer Society, CTFPHC: Canadian Tasf Force for Preventive Health Care ve NCCN: National Comprehensive Cancer Network) sonlandırma yaşı olarak bir yıl vermezlerken ve genelde sağlıklılık hali devam ettikçe taramanın devamını öngörürken, diğerleri 71 ila 75 yaşı taramayı sonlandırmak için yeterli görürler.


Tarama sıklığı konusunda da fikir birliği yoktur. Yıllık ya da iki yılda bir, İngiltere Sağlık Hizmetleri (UK-NHS) ise 3 yılda bir taramayı öngörmüşlerdir. BU sistemle meme kanserinden ölüm oranlarını düşürmek amaçlanmıştır.


11 görüntüleme0 yorum

Son Yazılar

Hepsini Gör
Yazı: Blog2 Post
bottom of page